Druga połowa XX w. zaowocowała wieloma nowymi rozwiązaniami dzięki rozwojowi tworzyw sztucznych. Jedną z tych innowacji są membrany, które w odzieży dla osób aktywnych, narażonych na trudne warunki atmosferyczne, odgrywają kluczową rolę. Membrana to cienka, półprzepuszczalna warstwa umieszczana wewnątrz odzieży lub obuwia. Jej działanie opiera się na specjalnej konstrukcji, która umożliwia odprowadzanie pary wodnej (potu) na zewnątrz, a jednocześnie blokuje przedostawanie się wody i wiatru z otoczenia. Wyróżnia się dwa główne typy membran: mikroporowe i bezporowe.
Membrany mikroporowe mają mikroskopijne pory, które są na tyle małe, że nie przepuszczają cząsteczek wody z zewnątrz, ale za to wystarczająco duże, by umożliwić wydostawanie się pary wodnej z wnętrza. Membrany bezporowe działają na zasadzie absorpcji i dyfuzji, pochłaniają więc parę wodną z wnętrza i transportują ją na zewnątrz materiału.
Jednak najczęściej ze względów technicznych najważniejszy jest podział pod kątem materiału, z którego wykonana jest membrana:
– membrana teflonowa (PTFE) – wykonana z politetrafluoroetylenu, charakteryzuje się wysoką wodoodpornością i wiatroszczelnością, ale mniejszą elastycznością. Przykładem jest Gore-Tex®;
– membrana poliestrowa – wykonana z modyfikowanego poliestru, jest odporna na zanieczyszczenia i bardziej elastyczna niż teflonowa;
– membrana poliuretanowa – naniesiona na podszewkę, cechuje się większą elastycznością, lekkością, niższą ceną, ale mniejszą trwałością.
Wśród odzieży outdoorowej królują głównie membrany marki Gore. Jej flagowy produkt, Gore-Tex®, został wynaleziony w 1969 r. przez Roberta W. Gore’a. Pracował on w rodzinnej firmie, założonej przez jego rodziców, inżyniera chemika Billa Gore’a i jego żonę Vieve. Początkowo W. L. Gore & Associates prowadzili eksperymenty z polimerami, co skutkowało odkryciem nowych możliwości zastosowania politetrafluoroetylenu (PTFE).
Podczas badań Robert Gore dokonał przełomowego odkrycia, rozciągając podgrzany PTFE. W rezultacie powstał ekspandowany PTFE (ePTFE), materiał o mikroporowatej strukturze, który stał się podstawą membrany Gore-Tex®. Pierwsze komercyjne zamówienie na tkaninę Gore-Tex® firma otrzymała w 1976 r., co pozwoliło wprowadzić na rynek pierwszy oddychający, wodoodporny i wiatroszczelny materiał.
W 1991 r. firma zaprezentowała linię materiałów Windstopper, które były doskonale wiatroszczelne i bardziej oddychające niż nieprzemakalne laminaty. W 2018 r. nazwę tej membrany zmieniono na Gore-Tex® Infinium™, aby lepiej kojarzyła się z marką Gore. Niestety, zabieg ten wprowadził wśród klientów dezorientację i niezrozumienie, co skutkowało powrotem do poprzedniej nazwy. Klienci skarżyli się na niską wodoodporność, gdyż kojarzyli nazwę z takimi parametrami.
W ostatnich latach membrany stały się popularne również w odzieży codziennej. Producenci materiałów o najwyższej jakości zaczęli wzbogacać tkaniny wełniane, kaszmirowe, wielbłądzie czy wikunii o dodatkową warstwę, aby zaoferować wysokie walory nie tylko wizualne, ale też praktyczne. Jednym z takich przykładów jest Storm System® firmy Loro Piana. Dzięki zastosowaniu poliuretanowej membrany klasycznie wyglądające tkaniny zyskują parametry znane z odzieży outdoorowej.
O ile naturalne materiały świetnie izolują termicznie, o tyle mają problem z wodoodpornością i wiatroszczelnością. Dzięki pokryciu wewnętrznej strony tkaniny membraną problem ten znika. Storm System® jest dostępny nie tylko w produktach marki, ale również jako sama tkanina, którą można wykorzystać do uszycia odzieży wierzchniej na miarę u zaufanego krawca.